Kamervragen over het door de Staat en Oranjes opgestreken dwangbordeelgeld

Afgelopen zomer onthulden mijn Zuid-Koreaanse collega Hee-Seok Park en ik een ongemakkelijke waarheid: de Nederlandse Staat en het Koninklijk Huis profiteerden van de verdiensten aan de ‘troostmeisjes’ in Nederlands-Indië.

Op 10 februari diende Onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt een lijst met 24 Kamervragen over deze kwestie in bij minister-president Rutte, minister Kaag (Financiën) en minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat).

Tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië werd het entreegeld dat militairen betaalden voor hun bezoek aan dwangbordelen dagelijks bij Japanse oorlogsbanken gestort om de oorlog te financieren. Na de Japanse capitulatie werden deze banken geliquideerd.

De opbrengsten – en dus ook het dwangbordeelgeld – kwamen ten goede aan de Nederlandsche Handel-Maatschappij. Hiervan profiteerden de Staat en het Koninklijk Huis als aandeelhouders.

Voor deze onthulling deden Hee-Seok Park en ik archiefonderzoek in Nederland, Engeland, de Verenigde Staten, Korea en Taiwan. Lees hier ons hele artikel.

Omtzigt is een van de weinige Kamerleden die het kabinet regelmatig vraagt hoe er recht gedaan is na de Tweede Wereldoorlog. Een citaat uit de e-mailwisseling met hem: ‘De zeer kille omgang met slachtoffers is bekend. [...] Ook in andere delen van ons toenmalig Koninkrijk zijn velen onrechtvaardig behandeld. Onder wie de ‘troostmeisjes’: slachtoffers van Japanse dwangprostitutie. Het steekt mij behoorlijk dat we erg slordig met slachtoffers zijn omgesprongen.’

Het opstellen van Kamervragen is onderhand een gespecialiseerde ’tak van sport’ geworden, zo benadrukt Omtzigt. ‘Kamervragen worden soms als een verkapt persbericht gebruikt. Ik gebruik ze echter als manier om echt informatie boven tafel te krijgen. Dat betekent doorvragen naar documenten, naar precieze relaties en meer.’

‘Als “afsplitser” heb ik in een debat vaak maar anderhalf of twee minuten spreektijd en maar een paar interrupties tot mijn beschikking. In die korte tijd kom je vaak verder als je van tevoren een setje vragen hebt voorbereid.’

‘In deze zaak hoop ik inzicht te krijgen in waar het geld dat voor deze meisjes en vrouwen betaald is, terecht is gekomen. Er is natuurlijk maar één rechtmatige bestemming en dat zijn de slachtoffers zelf. Verder zou het goed zijn om het mechanisme te begrijpen dat ervoor zorgt dat dit soort zaken zo lang geheim blijft.’

De ministers hebben tot 3 maart de tijd om Omzigts vragen te beantwoorden.