Afgelopen donderdag diende het kort geding dat Omroep Gelderland, NRC en Follow the Money hadden aangespannen tegen de Staat, omdat landbouwminister Femke Wiersma (BBB) weigert een database met dierenaantallen te verstrekken.
Met het juridische steekspel dat zich in de rechtbank in Den Haag ontspon, zal ik je niet vermoeien; op tafel lagen vragen als ‘is de civiele rechter wel het juiste loket’ en ‘kan een bestuursrechter eigenlijk dwangsommen opleggen en zo ja: wanneer dan?’
Agressie, intimidatie, vernielingen en stalbezettingen
Waar ik het wel over wil hebben, is een verwijt van de advocaat die de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO), de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) en Vee&Logistiek vertegenwoordigt. Hij schaarde zich aan de zijde van de minister.
In zijn pleidooi stelde hij meermaals dat wij verantwoordelijk zouden zijn voor toenemende onveiligheid op het platteland. ‘Activisten, natuurverenigingen, milieuorganisaties en journalisten’ zouden bijdragen aan ‘een negatief beeld’ van de agrarische sector. Dat zou leiden tot ‘agressie, intimidatie, vernielingen en stalbezettingen’ waar boeren slachtoffer van worden.
Even later beweerde hij dat ‘de onzekerheden, bedreigingen, vernielingen en stalbezettingen’ waarmee boeren worden geconfronteerd, ervoor zorgen dat zij ‘kritisch zijn op de openbaarmaking van de informatie’ waar Omroep Gelderland, NRC en FTM om vragen.
Het is een strategie die je steeds vaker ziet. Dilan Yeşilgöz die zegt dat Tim Hofman politieagenten in gevaar brengt omdat hij slachtoffers van politiegeweld oproept zich te melden. Gemaskerde ICE-agenten in de VS die in geblindeerde auto’s op migranten jagen, omdat zij anders het gevaar zouden lopen om herkend te worden.
De sociale veiligheid verdween
Het maakt me pissig. Er is helemaal geen bewijs voor toenemende agressie en intimidatie tegen boeren. Wel is duidelijk dat ze zich vaker onveilig voelen. Ik ben opgegroeid op het platteland en weet dat dit een brede oorzaak heeft. Van verdwijnende buslijnen, via de algemene verruwing van de samenleving, tot de politiebureaus die tegenwoordig op drie kwartier rijden zitten omdat ze zijn wegbezuinigd.
En het allerbelangrijkste: de voortdenderende schaalvergroting in de landbouw waardoor buren hun bedrijf verkochten en verhuisden, waarna de sociale samenhang en controle verdwenen.
Ik verwijt het de gemiddelde 58-jarige boer, zonder bedrijfsopvolger en eenzaam te midden van eindeloze gras- en maïsvelden, niet dat hij zich vaker unheimisch voelt. Wel stoort het me dat de LTO en de minister van Landbouw, die de schaalvergroting decennialang aanjoegen, dat gevoel van onveiligheid nu bij journalisten in de schoenen proberen te schuiven. Wij zaten niet aan de knoppen terwijl de boer vereenzaamde. Zij wel.
Ondertussen duurt het juridisch gekrakeel voort. Niemand twijfelt eraan dat de gegevens op zeker moment openbaar gemaakt moeten worden, wel blijft de minister mogelijkheden verkennen om dat moment uit te stellen. De uitspraak in dit kort geding volgt waarschijnlijk op 4 september, maar in de tussentijd mogen wij deze week weer naar een andere rechter – de Raad van State ditmaal – waar de minister hoger beroep aantekent tegen de uitspraak dat haar handelen ‘onrechtmatig’ was en waarin de rechter stelde dat ze enkel bezig was met ‘vertragen’.
We blijven volhouden.
Heb een goede week, |